Good practice 9: zelfstandige praktische opdracht ‘modelleren’

Toen half maart 2020 de scholen plotsklaps sloten en het onderwijs 100% overging op digitaal lagen er flinke uitdagingen. Het wegvallen van de klassikale lessen leidde direct tot het maken van rigoureuze keuzes in de curricula. Maar hoe om te gaan met de praktische opdrachten en practica? De praktische vaardigheden maken onder andere voor het vak natuurkunde een belangrijk deel uit van het curriculum. Om dit gemis toch deels op te vangen is een praktische opdracht ontwikkeld die geheel zelfstandig en thuis kon worden uitgevoerd. Waarbij de leerlingen tegelijkertijd ook gesteund en geholpen werden tijdens het uitvoeren van deze opdracht. Er is nagedacht over een heldere instructie, het toepassen van dual coding door middel van infographics, het op de juiste momenten laten zien van voorbeelden (concrete examples) en het toepassen van scaffolding.

De 5 vwo klassen waren net begonnen met het onderwerp ‘ioniserende straling’ toen heel Nederland in lockdown ging. Ook moest er deze periode aandacht besteed worden aan het onderwerp ‘numeriek modelleren’. Een onderwerp dat vaak al op voorhand door leerlingen wordt gezien als lastig en saai. Voor deze klassen was het daarnaast de eerste keer dat numeriek modelleren op het programma stond. De lat lag daarmee hoog, maar we besloten, de sectie natuurkunde én de leerlingen, om er wél gewoon voor te gaan.

Deze nieuwe praktische opdracht moest aan een aantal specifieke eisen voldoen:

  • zowel het domein ‘medischebeeldvorming’ als de vaardigheid ‘numeriek modelleren’ moeten getoetst worden in de opdracht
  • de praktische opdracht moet door iedereen thuis uit te voeren zijn
  • alles wat de leerling nodig heeft om de opdracht goed uit te kunnen voeren moet in de opdracht aangeboden worden
  • het moet de leerlingen duidelijk zijn, zonder veel extra uitleg van de docent, wat er van ze verwacht werd en hoe hun werk beoordeeld zou worden
  • er moet minstens één opdracht aanwezig zijn waarbij elke leerling gevraagd wordt om een eigen, unieke uitwerking te maken, dit om kopieergedrag tegen te gaan.

Alle leerlingen beschikten thuis over een chromebook, met de bijbehorende software. Daarom ook dat in de opdrachtomschrijving wordt verwezen naar (Google) Spreadsheet en (Google) Docs. Ten tijde van deze praktische opdracht was het veelgebruikte programma ‘Coach’ nog niet compatibel met de meeste chromebooks van onze leerlingen. Om te voorkomen dat leerlingen thuis problemen zouden ondervinden omdat ze geen toegang hadden tot andere computers is besloten om gebruik te gaan maken van webbased modelleersoftware. De keuze is hierbij gevallen op modelleertaal. De hele opdracht is geschreven met deze software in het achterhoofd. Natuurlijk kan de opdracht ook uitgevoerd worden met ‘Coach’.

Om de leerlingen gemotiveerd te houden en te voorkomen dat ze er thuis het bijltje bij neer zouden gooien is bewust nagedacht over de manier waarop de instructie van de praktische opdracht én de nog ontbrekende kennis over numeriek modelleren aangeboden kon worden. Speciaal voor deze praktische opdracht zijn een aantal instructiefilmpjes gemaakt, waarin waar nodig expliciet de handelingen voorgedaan werden die de leerlingen later zelf moesten uitvoeren. De uitleg in de opdracht is verduidelijkt met infographics, die ook in de filmpjes weer terugkomen. Tot slot is geprobeerd om de leercurve tijdens de praktische opdracht niet té steil te laten worden. De eerste opdrachten zijn bewust eenvoudig gehouden.

Door de verwachtingen die we uitspraken niet te laag te laten worden lukte het ons om de leerlingen gemotiveerd te houden voor de lesstof. Het PO werd individueel gemaakt, waarbij vrijwel iedereen het werk netjes en op tijd wist in te leveren. Ook de afsluitende toets over ‘medische beeldvorming’, na drie maanden thuisonderwijs, werd boven verwachting goed gemaakt. De resultaten waren zelfs beter dan die van een jaar eerder.

In het jaar 2020-2021 bleek het onderwijs nog niet van Corona af te zijn. Ook bij deze jaarlaag kon het PO weer ingezet worden. Nu in een iets andere vorm. Leerlingen mochten er in duo’s aan werken. Ook werd de aandacht wat verlegd naar de executieve vaardigheden. Aan de praktische opdracht werd een afsluitende activiteit toegevoegd. Elke leerling werd gevraagd om individueel een kort filmpje op te nemen waarin hij of zij terugkeek op het PO en op het proces dat doorlopen was. De feedback was hartverwarmend. Alle reacties zijn samengevoegd tot één compilatie. Hieronder is, uit AVG overwegingen, alleen de audiotrack gedeeld.

De praktische opdracht is als PDF in te zien en te downloaden:

PO-Radioactiviteit-Modelleren

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven
error: Content is protected !!